تصفیه فاضلاب سنگشویی نساجی یکی از مراحل اساسی در کاهش اثرات زیستمحیطی این صنعت به شمار میآید. فاضلاب نساجی حجم عظیمی از فاضلاب های صنعتی را در بر می گیرد. فرآیند سنگشویی که برای بهبود ظاهر و کیفیت پارچه انجام میشود، منجر به تولید حجم زیادی از فاضلاب حاوی مواد شیمیایی، رنگدانهها و آلایندههای آلی میگردد. بدون تصفیه مناسب، این فاضلاب میتواند به آلودگی شدید منابع آب و خاک منجر شود. بهرهگیری از روشهای پیشرفته تصفیه مانند سیستمهای فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی، و تصفیه به روش AOP علاوه بر حفاظت از محیطزیست، به کاهش هزینهها از طریق بازیافت آب و استفاده مجدد در چرخه تولید کمک میکند. این رویکرد گامی مؤثر در جهت توسعه پایدار صنعت نساجی است.
تصفیه فاضلاب سنگشویی یکی از جدیدترین خدماتی است که برای تصفیه فاضلاب نساجی ارائه میشود. امروز لباسهای سنگشویی شده طرفداران زیادی دارد. لذا بسیاری از صنایع نساجی کیف، لباس، پیراهن و شلوارها و به طور کلی پارچههای سنگشو تولید میکنند. فاضلاب یا پساب منسوجات سنگشویی دارای مواد مضری است که رها شدن آنها در طبیعت آبهای روان، آبهای زیرزمینی و خاکها را آلوده کرده و به محیط زیست انسانها و سایر جانوران آسیبهای جدی وارد میکند از این رو تصفیه فاضلاب سنگشویی باید به یکی از تعهدات و الزامات کارخانجات نساجی و شویندگی قرار گیرد. در ادامه قصد داریم این نوع خاص از تصفیه خانهها و فرایند تصفیه این گونه از فاضلابهای نساجی را که توسط شرکت شمیم شریف ارائه میشود، به شما معرفی کنیم.
سنگشویی چیست؟
سنگشویی فرایندی است که از طریق آن پارچههای جین را به پارچههای نازکتری تبدیل میکنند تا قابل استفاده باشد. پارچه جین پارچهی ضخیمی است و برای کاهش ضخامت، باید آن را سنگشویی کرد. در زمانهای قدیم برای سنگشویی، بر روی پارچه جین، سنگهای مخصوصی را میکشیدند. این سنگها بر روی پارچه طرحهایی را ایجاد میکردند اما این فرایند فیزیکی باعث از بین رفتن آهار و بافت پارچه میشدند و عمر پارچه را کاهش میدادند. یکی دیگر از روشها این است که پارچه جین را به همراه سنگ پا درون لباسشوییهای بزرگ میریزند و فرایند شستن را آغاز میکنند. بسته به فصل و ضخامت مورد نیاز یا ایجاد طرح و رنگ مورد نظر، مدت زمان شست و شو را تعیین میکنند. این شیوه سنگشویی به دلیل آسیب با بافت پارچه جین کمتر استفاده میشود و جای خود را به استفاده از انواع آنزیمها داده است.
سنگشویی با کمک آنزیمها
علاوه بر روش سنتی، روش دیگری نیز برای سنگشویی پارچههای جین وجود دارد. در این روش با استفاده از یک آنزیم خاص یا نشاسته، سطح رویی پارچه برداشته میشود (لایهبرداری میشود). آنزیمشویی باعث میشود الیاف پارچه بشکند و سطح رویی پارچه نرم میشود و جلوهی خاصی پیدا میکند. ویژگی مثبت آنزیم شویی این است که ظاهر پارچه را شبیه به سنگشویی فیزیکی متفاوت میکند و در عین حال تغییر رنگ ایجاد شده توسط آن نیز کنتراست آبی و سفید زیباتر و بهتری به ما میدهد. آنزیمها هم مثل پوکه یا سنگ پا، سطح لیف پنبه را به صورت تصادفی میخورند. آنزیمهای سنگشویی دو نوع هستند و در دو محیط اسیدی و خنثی فعال میشوند. دو نوع از آنزیمهای پرکاربرد در سنگشویی عبارتند از:
- آمیلاز: جهت آهار زدایی و از بین بردن نشاسته سطح پارچه
- سلولاز: جهت از بین بردن لیف پنبه و شروع فرایند رنگبری
نکته: آنزیم ها پروتئینهایی هستند که در واکنشهای بیولوژیکی عمل مینمایند و سرعت واکنشها را تغییر میدهند. هر آنزیم در یک ph خاص فعال میشود و شروع میکند به خوردن و از بین بردن مواد. لذا برای سنگشویی به روش جدید بایستی، ph آب را به شکل موثری تغییر داد. این کار باعث میشود تا نوعی آلودگی در پساب آن ایجاد شود. لذا برای تصفیه فاضلاب سنگشویی لازم است در اولین گامها ph آن را به حالت متعادل تبدیل کرد.
رنگبری و سنگشویی پارچههای جین با استفاده از مواد شیمیایی
برای دستیابی به طرح ایدهآل روی پارچههای جین، گاهی سنگشویی به تنهایی کافی نیست. در این موارد، میتوان از مواد شیمیایی نظیر آب ژاول، پرمنگنات پتاسیم و آنزیم لاکاز استفاده کرد. پرمنگنات پتاسیم سایهای آبی متمایل به طوسی ایجاد میکند و پارچهای با ته شید طوسی به دست میدهد. سایر مواد نیز تهرنگهای متفاوتی ایجاد میکنند که به صورت زیر است:
- آب ژاول: ایجاد تهرنگ آبی
- سلولاز: ایجاد تهرنگ سبز
- آنزیم لاکاز: ایجاد تهرنگ زرد
- پرمنگنات پتاسیم: ایجاد آبی متمایل به طوسی
تفصیه فاضلاب سنگشویی
برای تصفیه فاضلاب سنگشویی، لازم است آنزیمها از پساب نساجی حذف شوند و pH آن به سطحی بیخطر و نزدیک به خنثی (pH = 7) رسانده شود. از آنجا که آنزیمها خاصیت خورندگی بالایی دارند، عدم حذف یا خنثیسازی آنها ممکن است باعث آسیب به محیط زیست شود. برای حذف این آنزیمها و تصفیه فاضلاب سنگشویی، دو اقدام اصلی باید انجام شود:
- افزایش دمای محیط با استفاده از بخار آب گرم: دمای بالا آنزیمها را غیرفعال میکند.
- بالا بردن pH محیط تا بالای 9: معمولاً از کربنات برای این منظور استفاده میشود.
هر دو اقدام به صورت همزمان تاثیر بیشتری در خنثیسازی آنزیمها دارند. با این حال، دمای بالا و pH قلیایی همچنان برای محیط زیست خطرناک هستند و باید در مراحل بعدی به سطوح نرمال رسانده شوند.
فرایند تصفیه فاضلاب سنگشویی
برای طراحی تصفیه خانه بایستی ابتدا فرایند مناسبی را برای تصفیه فاضلاب سنگشویی در نظر گرفت. همان طور که گفتیم مهمترین گام در راستای طراحی یک تصفیه خانه کارآمد رسیدن به درک صحیح از ماهیت پساب یا فاضلاب ورودی به تصفیه خانه است. چنانچه در بالا توضیح داده شد، ما در تصفیه پساب سنگشویی با سه آلایندهی مهم سر و کار داریم که باید آنها را از پساب ایجاد شده حذف کنیم:
- از بین بردن پرزها و الیاف ایجاد شده در فرایند سنگشویی
- غیرفعال کردن و حذف آنزیمهای مورد استفاده در سنگشویی
- خنثی کردن و از بین بردن ph ایجاد شده توسط مواد عمدتاً اسیدیِ مورد استفاده در ایجاد سایه
راهکارهای اصلی برای تصفیه پساب سنگشویی
به منظور تصفیه فاضلاب سنگشویی دو راهکار عمده در نظر می گیریم. در گام نخست بایستی از طریق تصفیه فیزیکی مواد معلق جامد و پرزها و الیافها را از پساب سنگشویی جدا کرد. به این منظور استفاده از آشغالگیرهای ریز و سایر شیوههای تصفیه فیزیکی میتواند موثر باشد. در گام بعدی از طریق شیوههای تصفیه شیمیایی بایستی ضمن حذف آنزیمها، ph آب را نیز به حد کافی پایین آورد و خنثی کرد. در انتها نیز در صورت نیاز و پس از بررسیهای دقیقتر و سنجش کیفیت پساب ورودی ممکن است از شیوههای تصفیه بیولوژیکی نیز بهره برد.
راههای تماس جهت خرید پکیج تصفیه فاضلاب سنگشویی
شرکت شمیم شریف از جمله شرکتهای پیشرو در عرصهی تهیه و تولید و عرضهی انواع تجهیزات و خدمات تصفیه فاضلاب است. این شرکت با بهرهگیری از نیروهای جوان و متخصص توانست، نقش موثری در این بازار داشته باشد. برای دریافت مشاوره اولیه و یا سفارش پکیج تصفیه فاضلاب سنگشویی میتوانید از راههای زیر با ما تماس بگیرید. همکاران ما در بخش پشتیبانی فنی آمادهاند تا شما را برای سفارش و خرید پکیج تصفیه پساب سنگشویی راهنمایی کنند.