کلرزن یا کلریناتور یکی از دستگاه‌های پرکاربرد در صنعتی تصفیه آب و فاضلاب است. شیوه‌های مختلفی برای ضدعفونی کردن آب وجود دارد. مثلا از گاز ازن و با کمک دستگاه ازن زن می‌توان آب را تصفیه کرد. اما کلر یکی از مواد بسیار رایج برای ضدعفونی کردن و گندزدایی از آب‌هاست. از کلر برای تصفیه آب، استخرهای کوچک و بزرگ و انواع تصفیه‌خانه‌ها استفاده میشود. دستگاه کلریناتور به صورت مایع و گاز وجود دارد و این موضوع در انتخاب و خرید پکیج کلرزنی تأثیر بسزایی دارد. در ادامه ویژگی‌ها و کاربردهای دستگاه تزریق کلر مایع یا کلریناتور را معرفی خواهیم تا بتوانید با دید بازتری این محصول را خریداری کنید.
کاربرد دستگاه کلرزن یا کلریناتور
همان طور که اشاره کردیم، استفاده از کلر برای گندزدایی آب یکی از رایج‌ترین و قدیمی‌ترین و البته ساده‌ترین روش‌هاست. استفاده از کلرزن هرچند یک روش ساده و موثر است اما ممکن است استفاده ناصحیح از آن و عدم توجه به نکات ایمنی، باعث آسیب رسیدن به محیط زیست و کارکنان تصفیه‌خانه‌ها شود. چون کلر پس از ورود به آب تجزیه و اسید هیپوکلروس و یون اکسید کلر تولید میشود. این مواد خاصیت سمی دارند و اگر مقدار آن‌ها در هوا زیاد شود، می‌تواند باعث خفگی و مسمویت افراد شود.
در پکیج کلرزنی مخصوص تصفیه‌خانه‌های بزرگ معمولاً از کلر مایع استفاده میشود. برای تزریق کلر و تنظیم میزان کلر مورد نیاز از دستگاه کلریناتور یا کلرزن استفاده میشود. همچنین در پکیج کلرزنی تصفیه‌خانه‌های کوچک نیز معمولاً از ترکیبات کلردار استفاده میشود. جنس لوله‌های انتقال کلر نیز یا لوله‌های پلاستیکی پی وی است یا این که از چدن برای ساخت آن‌ها استفاده می‌گردد.
کاربردهای رایج پکیج کلرزنی
قیمت کلرزن یا کلریناتور نسبت به سایر روش‌های ضدعفونی بسیار پایین است. به همین خاطر پکیج کلرزنی یکی از روش‌های رایج و متداول در ضدعفونی کردن آب و فاضلاب است. برخی از رایج‌ترین کاربردهای پکیج کلرزنی و استفاده از دستگاه کلرزن عبارتند از:
- کلرزنی و ضدعفونی کردن آب آشامیدنی و جلوگیری از رشد میکروب و قارچ
- ضدعفونی کردن آب استخرهای کوچک و بزرگ خانگی و عمومی با هدف جلوگیری از رشد لجن و میکروب و کنترل بو
- استفاده در برج‌های خنک‌کننده‌ی آب
- در سیستم‌های گردش آب و خدمات آب‌رسانی با هدف جلوگیری از رشد جلبک و لجن
- به کارگیری در مراکز ورزشی و مراکز درمانی
- استفاده در کشتی‌های مسافرتی با توجه به نیاز به ماندگاری بالای آب
مزایای استفاده از کلرزن در مقایسه با سایر روش‌ها
استفاده از کلرزن در مقایسه با سایر روش‌ها چند مزیت دارد. مهمترین مزایای استفاده از شیوه‌ی کلرزنی عبارت است از:
- هزینه‌ی پایین و دسترسی راحت به گاز کلر در اکثر شهرها و روستاها خصوصاً برای ضدعفونی نمودن آب آشامیدنی
- ماندگاری در آب برای مدت نسبتاً طولانی که برای ضدعفونی کردن ثانویه مفید است مثل حوضچه‌ی ورود به استخر که با آب و کلر پر میشود تا افراد پای خود را در آن ضدعفونی کنند و بعد وارد استخر شوند
معایب استفاده از کلریناتور
با وجود سادگی استفاده از کلرزن و کلریناتور، استفاده از این شیوه چند عیب بزرگ هم دارد که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تولید مواد سمی و سرطان‌زا موسوم به تری هالومتان در اثر ترکیب شدن با مواد آلی آب
- از بین بردن میکروارگانیسم‌ها (این موضوع خصوصاً در تصفیه فاضلاب اهمیت دارد)
- ایجاد حساسیت‌های پوستی، ریزش مو
- بروز مشکلاتی برای بیماران تنفسی و در صورت مجاورت زیاد با آن ایجاد آسم
- ایجاد بو و مزه‌ی زننده و ایجاد ترکیبات سمی در صورت ترکیب کلر با برخی از مواد آلی
انواع کلرزن یا کلریناتور
دستگاه‌های کلریناتور به دو دسته کلرزن مایع و کلرزن گازی تقسیم می‌شوند.هر یک از دستگاه‌ها در موارد خاصی کاربرد دارند که در ادامه به بررسی کاربردهای هر یک از آن‌ها خواهیم پرداخت. لازم به ذکر است که در دستگاه کلریناتور کلر می‌تواند به شکل‌های زیر وجود داشته باشد:
- گازکلر Cl2
- کلرامین NH2 Cl و NHCl2
- پرکلرین High Test Hypochlorit) H. T. H)
- دی اکسید کلر Clo2
کاربرد دستگاه تزریق کلر مایع یا هیپوکلریناتور
به کلرزن مایع ، هیپوکلریناتور نیز گفته میشود. برای استفاده از هیپوکلریناتور ابتدا باید ماده پرکلرین (یا همان HTH یعنی هبپوکلریت کلسیم) را که به صورت پودر یا گرانول است، با مقدار مشخصی آب مخلوط و آن را در آب حل کنید. این ماده سفید رنگ پس از حل شدن در آب به صورت شیر کلر مایع در می‌آید و می‌توان آن را با دستگاه هیپوکلریناتور به سیستم خط انتقال یا سایر محل‌های مورد نیاز تزریق کرد.
از دستگاه تزریق کلر مایع مایع یا هیپوکلریناتور (پکیج کلرزنی مایع) برای ضدعفونی کردن اجتماعات کوچک استفاده میشود. علاوه بر این از کلرزن برای ضدعفونی کردن کارگاه‌ها و کارخانه‌ها، کلر زدن به استخرهای شنا و گندزدایی پساب تصفیه شده فاضلاب استفاده میشود.
عوامل موثر بر قیمت کلرزن مایع یا هیپوکلریناتور
عوامل و شاخص‌های متعددی بر قیمت کلرزن مایع و قیمت پکیج کلرزنی مایع تأثیرگذار هستند که از جمله مهمترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد. باید توجه داشته باشید که قیمت پکیج کلرزنی علاوه بر موارد زیر به کیفیت ساخت دستگاه نیز بستگی دارد.
- توان تزریق کلر در هر دقیقه
- جنس سازه استفاده شده برای پیاده کردن دستگاه
- حجم کلر مایع مورد نیاز و میزان مصرف آن
- ظرفیت و حجم مخزنی که برای همزدن مواد اولیه شیر کلر استفاده میشود
- میزان فشار موجود در خط تزریق کلر
کاربرد کلرزن گازی یا کلریناتور
کلرزن گازی یا پکیج کلرزنی گازی شیوه‌ی دیگر استفاده از کلر در گندزدایی است. در این شیوه کلر ابتدا در دمای بالا و فشار کم به مایع تبدیل میشود. سپس با استفاده از تبخیر‌کننده به گاز تبدیل میشود و در کپسول‌هایی اختصاصی ذخیره و نگهداری میشود. در مرحله‌ی بعد به کمک یک پمپ این گاز ذخیره شده آزاد میشود و عملیات گندزدایی و ضدعفونی را انجام می‌دهد.
استفاده از کلر به صورت گازی، سلامتی انسان را در معرض خطر قرار می‌دهد. لذا بایستی اقدامات ایمنی و احتیاطی لازم را به هنگام استفاده از پکیج کلرزنی در نظر داشت. ضمن اینکه در روستاها و شهرها به دلیل مصرف زیاد آب، استفاده از کلریناتور گازی رایج‌تر و پرکاربردتر است. به طور کلی می‌توان کاربردهای دستگاه تزریق کلر گازی را به صورت خلاصه چنین بیان کرد:
- ضدعفونی آب و تصفیه فاضلاب صنعتی
- حذف جلبک و جلوگیری از تولید لجن
- بهبود طعم و بوی آب آشامیدن
- ضد عفونی کردن آب استخرهای کارگاهی و استخرهای شنا
اجزاء تشکیل دهنده دستگاه تزریق کلر گازی
بر روی دستگاه کلرزن یا کلریناتور صفحاتی برای نمایش میزان کلر باقی مانده و میزان فشار و سایر مشخصات گاز نمایش داده شده است. دستگاه مذکور از سه جزء اصلی شامل کلریناتور، انژکتور و کپسول تشکیل شده است. کپسول‌ها یا سیلندرهای گاز کلر از طریق لوله‌های لفزی یا پلاستیکی به تزریق‌کننده‌ها متصل می‌شوند و از آنجا دستگاه رگولاتور وکیوم، فشار گاز را متعادل و تنظیم می‌کند و در نهایت وارد بخش‌های مورد نظر میشود. تابلوی فرمان نیز وظیفه‌ی کنترل و تنظیم هر یک از این بخش‌ها و اجزا را بر عهده دارد. این اجزاء نیز از اجزاء ریزتری تشکیل شده‌اند که عبارتند از:
- دستگاه رگلاتور وکیوم
- تزریق کننده یا انژکتور
- بوستر پمپ
- دستگاه تعویض کننده
- دستگاه آنالیزر
- سیلندر گاز
- تابلوی فرمان
سایر کاربردهای پکیج کلرزنی
علاوه بر موارد مذکور که عمدتاً شامل کاربرد دستگاه تزریق کلر یا کلریناتور در تصفیه فاضلاب بود، از این دستگاه در موارد دیگری مثل تصفیه فاضلاب صنایع غذایی، تصفیه فاضلاب کشتارگاه نیز استفاده میشود که از جمله مهمترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استفاده در دستگاه تصفیه آب و آب شیرین کن صنعتی برای گندزدایی
- در چیلرها و بویلرها برای تزریق مواد ضد رسوب
- استفاده در دستگاه تصفیه آب صنعتی برای تزریق مواد ضد رسوب
- کاهش آلایندگی (BOD) در پساب خروجی تصفیه فاضلاب
نکات مهم در خصوص نصب دستگاه کلریناتور
نصب دستگاه کلرزن یک کار تخصصی است. گاز کلر یک قابل انفجار است به همین خاطر در صورتی که دستگاه کلریناتور توسط افراد مجرب نصب نشود، احتمال نشت یا انفجار آن وجود دارد. علاوه بر این بروز مشکلات فنی جزئی یا اشتباهاتِ به ظاهر کم اهمیت ممکن است کل واحدهای کلرزنی و تصفیه را خراب کند. لذا برای نصب کلرزن گازی باید از افراد مجرب و متخصص و ابزارهای مناسب استفاده کرد. سعی کنید به هنگام نصب و مونتاژ از مواد مرغوب استفاده کنید. مثلا اگر به هنگام مونتاژ از وازلین برای روانکاری استفاده کنید، به هنگام تعمیر یا تعویض قطعات، ممکن است، این قطعات از یکدیگر جدا نشوند. برای این کار بهتر است از گریس سیلیکون استفاده کنید. پس از نصب و مونتاژ قطعات کلریناتور باید گاز کلر را به دستگاه تزریق کنید.
تزریق گاز کلر در دستگاه کلریناتور
یکی از فاکتورهای مهم در قیمت کلرزن یا کلریناتور، کیفیت و خلوص گاز کلر است. گاز مخزن کلر باید خالص و مطابق استانداردها باشد. نکته‌ی بسیار مهم در خصوص تزریق گاز کلر به دستگاه کلرزن این است که باید گاز کلر را به تدریج تزریق کنید. اگر گاز کلر تزریق شده از یک سیلندر در هر ساعت بیش از ۱% کل گاز سیلندر باشد، ممکن است به دلیل سرمای ناشی از تبخیر کلر، کل سیلندر یخ بزند و فرایند تزریق متوقف شود یا به دستگاه آسیب برسد. از این رو توصیه میشود برای تزریق گاز کلر سرعت انتقال گاز را بسیار پایین و کنترل شده، نگه دارید.
نحوه قرارگیری سیلندرهای کلر در دستگاه کلرزن
براساس نکته‌ای که در بالا گفته شد، نمی‌توان سرعت تخلیه گاز کلر را از حد مشخصی بالاتر برد. چون در این صورت احتمال یخ زدگی دستگاه وجود دارد. از سوی دیگر زمانبر بودن تخلیه‌ی گاز کلر، نکته‌ای منفی است. برای جبران این نقیصه معمولاً از چند سیلندر به صورت همزمان استفاده میشود. با قرار دادن سیلندرها به صورت سری، می‌توان از ظرفیت چند سیلندر برای پر کردن دستگاه کلرزن استفاده کرد. اتصال سیلندرهای کلر مطابق با تصویر زیر است.
برای اتصال سیلندرها به یکدیگر، توصیه میشود از لوله‌های مسی انعطاف‌پذیر استفاده کنید. لوله‌های استفاده شده در لوله‌کشی باید کاملاً بدون درز و صاف باشند و در برابر خوردگی نیز مقاوم باشند. در برخی جاها (خصوصاً در حدوده‌ی ایجاد خلأ) عمدتاً از لوله‌های پلاستیکی استفاده میشود. یکی از موارد تأثیرگذار در قیمت کلرزن تعداد کپسول‌های مورد نیاز و ابعاد کپسول‌هاست. تعداد و ابعاد کپسول‌ها بر حسب نیاز و نوع استفاده تعیین می‌گردد.
نصب رگولاتور وکیوم (خلأ) در دستگاه کلرزن گازی
به دلیل حمل و نقل و جابه‌جایی، گاز کلر موجود در سیلندرها به حرکت در می‌آید و اگر به همین شکل به دستگاه کلریناتور وصل شود – به خاطر تغییر فشار – دستگاه را با اختلال مواجه می‌کند. لذا درست مثل سیستم لوله‌کشی گاز خانه‌های شهری، سیلندرهای گاز کلر را هم باید به دیوار متصل کرد تا ثابت و بی‌حرکت بمانند. نکته دیگر اینکه قبل از اتصال سیلندرها به واحد اصلی کلرزن، حتماً دمای سیلندرها را به دمای محیط برسانید. در انتها نیز رگولاتور وکیوم را به شیر سیلندر یا روی نگهدارنده‌ی دیوار وصل کنید تا از افت فشار و نوسانات گاز جلوگیری شود.
قیمت دستگاه کلرزن یا کلریناتور
قیمت کلرزن یا کلریناتور به عوامل مختلفی بستگی دارد. استفاده از نوع گازی یا مایع این دستگاه بر قیمت کلریناتور تأثیرگذار است. علاوه بر این، دوز و مقدار مورد نیاز کلر نیز بر تعیین ابعاد دستگاه و قیمت نهایی کلرزن موثر می‌باشد. لذا به هنگام خرید دستگاه کلرزن بایستی ابتدا نیازهای خود را به درستی تعیین کنید. سپس با دریافت مشاوره از متخصصان ما در شرکت شمیم شریف از قیمت نهایی دستگاه کلریناتور مطلع شوید. از طریق راه‌های ارتباطی زیر می‌توانید از قیمت کلرزن یا کلریناتور مطلع شوید. همکاران ما در واحد فروش و واحد فنی شما را در خرید بهتر و به صرفه‌تر دستگاه کلرساز راهنمایی خواهند کرد.
راه‌های ارتباطی جهت استعلام قیمت کلرزن یا کلریناتور
به هنگام استعلام قیمت پکیج کلرزنی یا قیمت دستگاه تزریق کلر به نکته‌ی مهم توجه داشته باشید که نوسانات بازار بسیار زیاد است. لذا قیمت‌ها ممکن است حتی روزانه تغییر کند. لذا قیمت استعلام شده برای خرید یا فروش کلریناتور و یا سایر دستگاه ها نظیر ازن ژنراتور، مربوط به همان روز و همان مدل خاص است. و ممکن است در استعلام‌های بعدی قیمت دستگاه تغییر کند. لطفا به هنگام خرید به نوع دستگاه، نوع کاربرد و مواردی مثل حمل و نقل و نصب توجه داشته باشید. چون با تغییر هر یک از این موارد، قیمت کلریناتور یا کلرزن و پکیج کلرزنی تغییر خواهد کرد. راه‌های ارتباطی با متخصصان ما در شرکت شمیم شریف و دریافت مشاوره در زیر آورده شده است.